Problem jedzenia kompulsywnego
Hedonizm wokół stołu…
Jedzenie stanowi jeden z bardziej wyrazistych elementów kulturotwórczych i jest po części swoistą formą lustra dla bogactwa, tradycji i historii danego regionu. Człowiek podróżujący po świecie, szuka fascynacji, ciekawych miejsc, zabytków i miejscowych atrakcji, a temu wszystkiemu zawsze towarzyszy doświadczenie lokalnej kuchni, zbliżenie do kultury rejonu i jego mieszkańców, poprzez zastawiony potrawami stół. Znaczenia nabiera wówczas atmosfera panująca wokół tego symbolicznego stołu, forma podania potraw, doświadczenie zapachu i smaku. Jedzenie to pozawerbalna forma subtelnej komunikacji, doznanie przyjemności, zaspokojenie potrzeb człowieka, również tych psychicznych. tWspółczesne czasy, na skalę nie znaną nigdy wcześniej, uczyniły z jedzenia element stylu życia. Stosujemy zdrowe, a niekiedy po prostu modne diety, bywamy w prestiżowych restauracjach, bierzemy udział w warsztatach kulinarnych, fotografujemy nasze posiłki, dbając o anturaż ich prezentacji, ochoczo publikując owe zdjęcia na swoich profilach w mediach społecznościowych. Jedzeniem poprawiamy sobie nastrój, towarzyszy nam niemal podczas wszystkich spotkań towarzyskich, stanowiąc wówczas pewien rodzaj spoiwa łączącego grupę ludzi.
Zgubna utrata kontroli…
Pomimo tylu pozytywnych konotacji, jedzenie może wymknąć się nam spod kontroli, bo przecież będąc tak przyjemne, może również w początkowo niezauważalny dla nas sposób stać się zgubnym pocieszycielem i zagrożeniem dla naszego zdrowia. Problem nabiera mocy w momencie, gdy zaczynamy jeść w ten wspomniany, niekontrolowany sposób, gdy sięgamy po jedzenie nie czując faktycznego głodu, ale doskonale wiemy, że dzięki niemu poczujemy wyczekiwaną ulgę i ukoimy trudne emocje oraz narastające w nas napięcie. Tak zaczyna się smutna przygoda z jedzeniem kompulsywnym. W objadaniu się odnajdujemy wówczas patologiczny i niestety często jedyny sposób radzenia sobie ze stresem i paletą niełatwych emocji. tUtrata kontroli nad ilością spożywanych posiłków z biegiem czasu jedynie eskaluje. O ile w poczatkowej fazie jedzenia napadowego osoba taka dopuszcza się tych zachowań sporadycznie, to już na późniejszym etapie zaburzenia, kompulsywność towarzysząca jedzeniu staje się codziennością. Dochodzi do sytuacji, gdy obfitość spożywanych posiłków, wielokrotnie przekracza normy faktycznego zapotrzebowania energetycznego i kalorycznego takiej osoby, a pomimo to nie pojawia się u niej poczucie sytości. Zaprzestaje ona jeść dopiero w momencie, gdy jej organizm radykalnie, niemalże namacalnie odmawia dalszego przyjmowania pokarmu, poprzez nasilone objawy fizyczne takie jak bóle brzucha, mdłości czy omdlenia.
Czynniki wywołujące zaburzenie…
Patologia kompulsywnego jedzenia to forma wyniszczającej człowieka, źle ulokowanej metody walki ze smutkiem, odrzuceniem, samotnością, zagubieniem życiowym czy depresją. Jedzenie kompulsywne równa się jedzeniu w szybkim tempie, w sposób zachłanny, chaotyczny i pozaestetyczny, naznaczony rodzajem pierwotnie pojmowanej wulgarności. Bezpośrednie przyczyny tego zaburzenia behawioralnego, bo tak należy ten problem klasyfikować, nie zostały do tej pory jednoznacznie określone. Wiadomo jednak, że do najważniejszych, generujących to zaburzenie czynników zaliczamy restrykcje żywieniowe dotyczące stosowanej diety, brak regularności w przyjmowaniu posiłków, obciążającą ponad miarę aktywność fizyczna, dążenie do wyidealizowanej sylwetki, zaburzenia psychiczne w tym depresję, zaburzenia masy ciała, zaburzone relacje rodzinne i społeczne, wady w funkcjonowaniu ośrodka sytości, zaburzenia neurochemiczne powiązane na przykład z nadmiernym wydzielaniem kortyzolu. U osób cierpiących na ten rodzaj zaburzenia oprócz braku kontroli nad sposobem odżywiania się obserwujemy również intensywne poczucie winy i wstydu, których konsekwencją jest zazwyczaj mocno zaniżona samoocena.
Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń psychicznych, tak i w tym przypadku podstawą leczenia osób z doświadczeniem kompulsywnego jedzenia będzie odpowiednio dobrana psychoterapia. Skutki kompulsywnego jedzenia są destrukcyjne zarówno dla zdrowia psychicznego jak i fizycznego i bez profesjonalnej pomocy będzie trudno takiej osobie powrócić do zdrowego, bezpiecznego dla niej odżywiania. Wśród potencjalnych, szkodliwych, fizycznych konsekwencji tego typu dysfunkcyjnego odżywiania znajdziemy przypadki otyłości, cukrzycy, nadciśnienia, chorób serca czy problemów trawiennych. Do drugiej grupy konsekwencji zaliczamy te, mające charakter psychiczny i będą to depresja, lęk, niskie poczucie własnej wartości, izolacja społeczna, fobie społeczne i ogólna niska jakość życia. Oprócz wsparcia terapeutycznego pacjenci w procesie leczenia wspomagani są również przez dietetyka, który pomaga im wdrożyć do życia nowe, zdrowe nawyki żywieniowe i opracować zbilansowany plan posiłków.
