Wpływ alkoholu na układ nerwowy
Pomimo coraz szerszego dostępu do wiedzy, podejmowania tematu alkoholu i alkoholizmu w ukazujących się publikacjach można odnieść wrażenie, że kwestia wpływu etanolu na zdrowie osoby pijącej nie jest akcentowana dostatecznie mocno.
O ile w dość łatwy sposób identyfikuje się obszary ”typowo” atakowane u osób nadużywających alkohol (wątroba, układ sercowo-naczyniowy, układ pokarmowy) i taka choroba w niektórych przypadkach może stanowić motywację do zerwania z nałogiem, to wpływ długotrwałego i intensywnego picia na układ nerwowy bywa często bagatelizowany. Oczywiście – zmiany w zachowaniu, spowolnienie reakcji czy nieumiejętność łączenia faktów zauważane są przez otoczenie, zdaje się jednak, że postrzegane są (niesłusznie) jako odwracalna przypadłość, bezpośrednio powiązana ze stanem upojenia.
Krótkotrwałe skutki
W momencie, gdy alkohol przedostaje się do krwiobiegu, szybko dociera do mózgu, gdzie zaczyna oddziaływać na neuroprzekaźniki. Są to substancje chemiczne odpowiedzialne za przekazywanie sygnałów między komórkami nerwowymi. Głównym neuroprzekaźnikiem, na który wpływa alkohol, jest kwas gamma-aminomasłowy (GABA), który jest głównym neuroprzekaźnikiem hamującym w mózgu. Alkohol wzmacnia jego działanie, w skutek czego aktywność mózgu ulega spowolnieniu. Właśnie ten mechanizm odpowiada za stan senności, pozornego zrelaksowania czy za upośledzenie koordynacji ruchowej dotykający osoby spożywające alkohol. Równolegle alkohol wpływa na neuroprzekaźnik glutaminian (odpowiedzialny za pobudzanie aktywności mózgu) hamując jego działanie, co dodatkowo przyczynia się do ogólnego spowolnienia procesów myślowych i reakcji. Właśnie to działanie powoduje utratę pamięci krótkotrwałej i zaburzona jest zdolność do oceny sytuacji. Wielkość dawki alkoholu proporcjonalnie wpływa na intensywność zaburzeń, jednak nawet niewielka ilość może wpłynąć na naszą zdolność prowadzenia pojazdów czy wykonywania precyzyjnych zadań. Alkohol wpływa również na uwalnianie dopaminy, która powiązana z układem nagrody, co wywołuje początkowe uczucie euforii i “zachęca” do dalszego spożywania.
Zmiany w strukturze mózgu
Intensywne i powtarzalne picie prowadzi jednak do dużo poważniejszych i nieodwracalnych skutków. Z uwagi ciągłą obecność alkoholu mózg próbuje adaptować sie do tej sytuacji, co w konsekwencji skutkuje zmianami w funkcjonowaniu i strukturze mózgu. Pod wpływem oddziaływania alkoholu mózg zmniejsza moją objętność, szczególnie kora mózgowa i hipokamp, które odpowiadają za pamięć i zdolność uczenia się. Prowadzi to do trwałego pogorszenia funkcji poznawczych, problemów z pamięcią, koncentracją i zdolnością rozwiązywania problemów. Długotrwałe nadużywanie alkoholu zwiększa również ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak zespół Wernickego-Korsakowa, charakteryzujący się poważnymi zaburzeniami pamięci i dezorientacją, wynikającymi z niedoboru witaminy B1, której wchłanianie jest upośledzone przez alkohol. Co więcej, alkohol wpływa na równowagę neurochemiczną mózgu, zwiększając ryzyko rozwoju lub nasilenia zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęk czy psychozy.
Układ nerwowy, nieustannie wystawiony na działanie toksycznej substancji, z czasem traci zdolność do prawidłowego funkcjonowania, co ma opłakane skutki dla całego organizmu.
